به طور کلی، اتمسفر کره زمین تمام گرمای طبیعی خود را به طور مستقیم یا غیر مستقیم از خورشید دریافت می‌کند. ۱- انرژی تابشی انرژی تابشی دریافت شده از خورشید، گستره‌ای از طول موج هاست که به نام طیف خورشیدی معروف است. در این طیف وسیع بلند ترین امواج امواج رادیویی حدود ده برابر امواج کوتاه اشعه گاما می‌باشد، ولی حد اکثر انرژی به مقدار زیادی از کل انرژی تابشی در محدوده کم عرض قسمت مرئی واقع است. امواج مرئی خورشیدی از درون گازهای اتمسفر عبور می‌کند، ولی اشعه ما ورای بنفش یا طول موج کوتاه همانطور که قبلا اشاره شد، در اتمسفر فوقانی جذب می‌گردد. مقداری از اشعه مادون قرمز، توسط دی اکسید کربن وبخار اب اتمسفر تحتانی جذب می‌شود. اما بیشتر انرژی خورشیدی بدون اینکه توسط هوا جذب شود به زمین می‌رسد. ۲- تشعشع زمینی سطح زمین با جذب نور خورشید به نوبه خود گرم می‌شود. مواد گرم ساطع کننده انرژی هستند و طول موج این تابش به درجه حرارت جسمی که انرژی تابشی از دست می‌دهد، بستگی دارد. تشعشعات زمین با توجه به درجه حرارت ان، داری طول موج‌های مادون قرمز می‌باشند، بدین ترتیب، زمین نور مرئی را به اشعه مادون قرمز با طول موج بلند تر تبدیل می‌کند. بخار اب و تا حد کمتری دی اکسید کربن، اشعه مادون قرمز را جذب می‌کنند. هر چه بخار اب بیشتر باشد عمل جذب بیشتر صورت خواهد گرفت. ازت و اکسیژن تقریبا هیچ اشعه مادون قرمز خروجی و نور مرئی ورودی را جذب نمی‌کنند و بدین ترتیب اب موجود در ابرها نیز یک جاذب خیلی قوی اشعه مادون قرمز هستند، در نتیجه شب‌های ابری همیشه گرمتر از شب‌های صاف است. ۳- انتقال اشفته دومین طریقه مهم گرم شدن اتمسفر، انتقال انرژی به وسیله هدایت مستقیم گرما از سطح زمین به اتمسفر با تماس مستقیم با ان است. هوا یک هادی خیلی ضعیف انرژی گرمایی است، چرا که فقط پایین ترین قسمت اتمسفر به وسیله ان گرم می‌شود. اما به محض گرم شدن، هوا گسترش یافته، صعود می‌کند و از طریق همرفت گرمای هدایت شده را به سطوح بالا انتقال می‌دهد. ترکیب اعمال هدایت وهمرفت در گرم کردن هوا را معمولا تبادل گرمایی اشفته می‌نامند. ۴- گرمای نهان مقدار زیادی گرما، بخصوص از روی اقیانوسها یا محل جمع شدن اب زیاد، به طریق گرمای نهان عمل تبخیر منتقل می‌شود. هنگامی که اب بخار شده از حات مایع خارج می گردداز ۵۴۰ تا ۶۰۰ کالری توسط هر گرم اب تبدیل شده به بخار، جذب می‌شود. هیچ مقداری از این گرما در تغییر دما دخالت ندارد، بلکه صرفا برای تامین انرژی لازم مولکول‌های اب جهت خارج شدن از حالت مایع به گاز می‌باشد. تنها یک کالری لازم است که دمای یک گرم اب را یک درجه سانتیگراد بالا ببرد. اگر مفایسه‌ای به عمل اید ۵۴۰ تا ۶۰۰ کالری که برای تبدیل یک گرم اب لازم است بسیار زیاد می‌باشد. سر انجام، بخار اب در فرایند تراکم قطرات اب ابرها را بوجود اورده و در نتیجه گرمای نهان خود را به صورت گرمای محسوس ازاد می‌کند. ۵- پدیده گلخانه گرما دارای یک گردش چرخه‌ای است که بین سطوح زمین و اتمسفر به طور مداوم در جریان است. اتمسفر کره زمین همانند شیشه گلخانه، با جلوگیری از اتلاف انرژی برگشتی از سطح زمین، بخش اعظم انرژی تابشی از خورشید را محبوس می‌کند. زیرا جو زمین تقریبا شرایط شفافی را نسبت به تابش خورشیدی با امواج کوتاه دارد، ولی در مقابل، امواج طولانی تشعشع زمینی تقریبا شرایط کدری را دارا می‌باشد. در این بین بخار اب، ابرها و دی اکسید کربن نقش بسیار عمده‌ای را در مقایسه وسیعی در درون اتمسفر جهت باز داشتن از خروج تشعشع زمینی به عهده دارند. ای امر سر انجام شرایط پدیده گلخانه را برای جو زمین به وجود اورده وسبب افزایش درجه حرارت ان می‌گردد. تغییر انرژی تابشی عوامل مهمی در تغییر مفدار انرژی تابشی که به سطح زمین می‌رسد، اثر دارند که از عمده ترین انها بشرح زیر می‌باشد. به علت انحنای زمین، انحراف محور گردش (دوران) و گردش به دور خورشید، اشعه خورشید تحت زاویه‌ای که با ایام سال و در نواحی مختلف متغیر است به زمین می‌رسد. هر چه زاویه برخورد این اشعه با زمین بیشتر باشد، تمرکز انرژی بر سطح زمین بیشتر خواهد بود. به علت ضخامت اتمسفر که محل اشعه عبور خورشید است ونیز تغییر زاویه برخورد بسیار متنوع است. انرژی خورشیدی که وارد اتمسفر می‌شود در ارتفاع کم بیشتر از ارتفاعات زیاد توسط هوا و ذرات خارجی موجود در جو تصفیه می‌شود. ذرات خارجی از قبیلگرد وغبار و ابر در اتمسفر با توجه به مکان و زمان دارای تغییرات مشخصی هستند. غبار هوای روی قسمت‌های میانی اقیانوسها حد اقل است، در صورتی که اتمسفر شهرهای صنعتی حد اکثر مقدار غبار را دارد وذرات غبار واب در تصفیه قسمت کثیری از انرژی خورشیدی به وسیله جذب، انعکاس دارای اهمیت بسیاری است. در یک مکان به ندرت می‌توان که دوره تابش خورشیدی ثابت باشد. صرفنطر از دوره‌های طولانی ابری، طول دوره روز از تغییرات موسمی زیادی بر خوردار است. این امر خود سهم بسزایی را در تغییر میزان انرژی ورودی از خورشیدی در دوره‌های مختلف سال ودر نقاط مختلف کره زمین دارد. و همچنین ترکیبات سطح زمین: عامل اساسی دیگری که در جذب غیر مستقیم تابش خورشیدی ورودی به وسیله زمین دخالت دارد، ترکیبات متفاوت سطح زمین است. حتی اگر انرژی خورشید در همه جای زمین به مقدار مساوی دریافت می‌شد، تنوع در ترکیبات زمین سبب تفاوت‌های چشمگیری در مقدار انرژی جذب شده (که بعد هوا را گرم می‌کند) می‌گردید. این اختلاف در ترکیبات زمین، در تعریف هوا واب وهوا از اهمیت بسیاری برخور دار است. اثرات نا برابری خشکی‌ها و اب‌ها: بر اساس ویژگی‌های متفاوت خشکی‌ها و دریاها دریافت میزان تابش خورشیدی در انها متفاوت است که بستگی به میزان شفاف بودن اب و گرمایویژه اب و پدیده‌هایی از قبیل امواج و همچنین عمل تبخیر دارد.
مقاله های پزشکی مهر 89 را مطالعه کنید
keywords : مهر پزشک،سایت مهر پزشک،مقالات مهر پزشک
